Federalny Prokurator Generalny − postępowania przeciwko zbrodniarzom rosyjskim będą trwały latami
#zbrodniewojenne #Ukraina #Rosja #Niemcy #FederalnyProkuratorGeneralny #BGA
Niemcy bardzo późno, bo dopiero w 2002 r., wprowadziły podstawy prawne dla ścigania zbrodni międzynarodowych: wojennych, ludobójstwa, przeciwko ludzkości. Federalny Prokurator Generalny (Bundesgeneralanwalt, BGA) jest organem właściwym do prowadzenia postępowań w tego typu sprawach. BGA nie może natomiast prowadzić postępowań w sprawie zbrodni popełnionych w związku z agresją Rosji na Ukrainę. W świetle obowiązującego w RFN prawa takie postępowanie może być prowadzone tylko wtedy, jeśli agresja byłaby skierowana przeciwko RFN albo sprawcą miałby być obywatel RFN. Polityk FDP Stephan Thomae postuluje jednak zmianę w prawie niemieckim w tym zakresie: „byłaby to nie tylko lex Putin, ale także mocny sygnał w szerszym kontekście niż wojna w Ukrainie oraz prawdziwy postęp w prawie międzynarodowym”. Należy przy tym dodać, iż zbrodnia agresji została wprowadzona do statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze w 2017 r.
Na dorocznym spotkaniu prasowym prokurator generalny Peter Frank stwierdził, iż obecnie prowadzone postępowania mają na celu zebranie jak największej liczby dowodów popełnienia zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości i ludobójstwa przez Rosjan. Przy czym postępowania prowadzone są zgodnie z zasadą obiektywizmu, a więc nie wyłączając możliwości popełniania zbrodni także przez stronę ukraińską. BGA działa w tym zakresie zgodnie z nowatorskim (por. F. Kieβlieng, Ch. Safferling, „Staatsschutz im Kalten Krieg − Die Bundesanwaltschaft zwischen NS-Belastung, Spiegel-Affäre und RAF”, 2021) dla niemieckiego wymiaru sprawiedliwości mottem „Niemcy nie mogą stać się bezpiecznym portem dla zbrodniarzy wojennych”. Z inicjatywy federalnego ministra sprawiedliwości Marco Buschmanna (FDP) przyznano BGA środki budżetowe na utworzenie dodatkowych referatów mających zajmować się ściganiem zbrodni międzynarodowych.
Dowody zebrane przez BGA mają zostać przekazane Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu, a jeśli ten nie podejmie się ścigania, wówczas inicjatywę przejmie ponownie prokurator federalny. W kontekście deklarowanej współpracy międzynarodowej niezrozumiałe jest, dlaczego RFN nie dołączyła się do utworzonego z inicjatywy Polski w marcu 2022 r. we współpracy z Eurojustem wspólnego zespołu dochodzeniowo-śledczego (Joint Investigation Team). Do zespołu należą oprócz Polski: Ukraina, Słowacja, Estonia, Litwa i Łotwa, a także Biuro Prokuratora przy Międzynarodowym Trybunale Karnym.
Obecnie w postępowaniach BGA nie zidentyfikowano jeszcze żadnej osoby, której można by postawić zarzuty. P. Frank stwierdził, że międzynarodowe prawo karne potrzebuje „długiego oddechu”, przytaczając przy tym przykłady postępowań dotyczących zbrodni popełnianych w Syrii, podjętych w związku z napływem do RFN zarówno ofiar, jaki sprawców tych zbrodni. Pierwsze postępowania w tych sprawach rozpoczęły się w 2011 r., a pierwsze wyroki zapadły 10 lat później. (MB)
15 lipca 2022
https://taz.de/Kriegsverbrechen-in-der-Ukraine/!5856892/
https://www.tagesschau.de/inland/gesellschaft/bundesanwaltschaft-ns-vergangenheit-101.html